شب‌های پرمخاطب نمایش با تکنولوژی | درباره نخستین رویداد ملی «نورنما» در مشهد
نخستین رویداد ملی «نورنما» و جشن بزرگ عیدانه از دهم تا پانزدهم فروردین ۱۴۰۴، در عرصه میدان شهدای مشهد برگزار شد.
ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ نخستین رویداد ملی «نورنما» و جشن بزرگ عیدانه از دهم تا پانزدهم فروردین در عرصه میدان شهدای مشهد برگزار شد. این رویداد ترکیب بی‌نظیری از معنویت و نشاط و شادی بود. در این رویداد، نمایش‌های «ایران»، «طلای ۲۴»، «نامه‌ای از یک ماهی»، «چشم انتظار»، «واپسین زمان» و «نوروز» به تهیه‌کنندگی مسعود حکم‌آبادی با جلوه‌های ویژه و ترکیب ویدئومپینگ سه بعدی اجرا شدند که با استقبال خوب زائران و مجاوران همراه بود. با چند نفر از کارگردانان نمایش‌های جشنواره «نور و نما» گفتوگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
روایت سرگردانی بشر در دوران غیبت امام زمان (عج)
عباس جانفدا، کارگردان نمایش «واپسین زمان»، درباره اثر خود می‌گوید: موضوع این نمایش به سرگردانی بشر در دوران غیبت امام زمان (عج) و داستان ستمکاران تاریخ و جنایت هایشان در این سال‌ها در حق بشریت برمی گردد و به نوعی همه جوامع بشری انتظار یک منجی آخرالزمانی را می‌کشند تا به این جنگ، آشوب و بی عدالتی در دنیا پایان دهد.
وی با اشاره به اینکه این نمایش هم زمان با جشنواره «نور و نما» در عرصه میدان شهدا اجرا‌های خود را آغاز کرد، گفت: تیم نمایشی ما یک گروه چهل نفره است. یک گروه ایماگرا داریم که بازیگران حرکاتی را مبتنی بر بدن انجام می‌دهند و هسته اصلی کار را تشکیل داده است.
وحید ممیزی طراحی حرکات این بخش را بر عهده دارد. سه شخصیت اصلی داریم که بازیگران نمایش هستند و احسان خزایی، امیرحسین ملک و علی نوروزیان این نقش‌ها را برعهده دارند. شخصیت‌های دیگری نیز شامل چنگیز، هیتلر، نتانیاهو، ترامپ و... داریم. جانفدا می‌افزاید: از زمانی که دعوت به همکاری شدم، تا شروع کار فرصت بسیار کمی بود. اوایل اسفند زمزمه‌های این رویداد شنیده شد و تا زمانی که به قطعیت رسید، به نیمه‌های اسفند رسیدیم.
در ابتدا قرار بود این جشنواره از چهارم فروردین شروع به کار کند، اما به دلیل مشکلات جوی و بارندگی‌ها به تعویق افتاد. ما به طور مفید نزدیک به سی جلسه تمرین داشتیم. کاری که در آن موسیقی، حرکت، ویدئومپ و ویدئوآرت وجود دارد و در کنار آن جلوه‌های ویژه میدانی نیز به نوعی استفاده خواهد شد، نیاز به هماهنگی‌های زیاد دارد. شاید سی جلسه تمرین زمان کمی باشد، اما اکنون که خر وجی کار را می‌بینم، احساس می‌کنم نمایش قابل قبولی است.
وی مهم‌ترین تفاوت جشنواره امسال با سال‌های گذشته را تمرکز فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی بر یک نقطه می‌داند و بیان می‌کند: فکر می‌کنم حوزه فرهنگی و اجتماعی شهرداری فعالیت‌های پراکنده‌ای را که در سال‌های گذشته در نقاط مختلف شهر داشته، امسال در یک نقطه متمرکز کرده است.
پیش‌تر فعالیت‌های نمایشی، اقدامات فرهنگی و نورافشانی در نقاط مختلف شهر انجام می‌شد، اما امسال همه این برنامه‌ها تلفیق و در قالب جشنواره «نور و نما» ارائه شد که شامل نمایش و سرود‌هایی در دل آن هاست و هم زمان مبحث ویدئومپینگ را نیز دارد. بدین ترتیب یک رویداد بزرگ در هسته مرکزی شهر تجمیع شده است.
وی در ادامه بیان می‌کند: یکی از مشکلات فرهنگی ما این است که تا به رخدادی نزدیک نشویم، هیچ فکری برای آن نمی‌کنیم. این امر باعث می‌شود همه ظرفیت هنری شهر به طور کامل پای کار نیاید. به اعتقاد من وقتی این جشنواره تمام می‌شود، مسئولان باید برای سال آینده برنامه ریزی شان را شروع کنند.
باید دبیرخانه‌ای مخصوص اقدامات این چنینی شکل بگیرد و به طور مستقیم با هنرمندان در ارتباط باشد، هنرمندان طرح‌ها و ایده‌های خود را ارائه دهند، ظرفیت سنجی صورت بگیرد و مشخص شود در چه بازه زمانی و در کدام مناسبت فرهنگی یا مذهبی اجرا شود. این گونه می‌توان راحت برنامه ریزی کرد.
وی مشکل دیگر را در زمینه پرداخت‌ها می‌داند و ابراز می‌کند: احساس می‌کنم شبکه مالی شهرداری بسیار پیچیده و زمان بر است. باید ساز وکاری برای بخش مالی طراحی شود. این موضوع پیچیده‌ای نیست. ما در سال‌های پیش این موضوع را به مدیران شهرداری اعلام کرده‌ایم، اما هیچ گاه اراده‌ای برای حل آن در سطوح عالی مدیریتی شهرداری وجود نداشته است.
جانفدا در پایان می‌گوید: ابتکار امسال شهرداری در زمینه برگزاری جشنواره نور و نما درخورقدردانی است. واکنش‌هایی که از مردم در زمان تمرین در میدان شهدا دریافت می‌کردیم، بسیار خوب بود و با ذوق و شوق درباره زمان اجرای این نمایش از ما پرس وجو می‌کردند و تمایل دارند جزئیات اتفاق را بدانند. این موضوع نشان می‌دهد هرقدر از این دست اتفاقات در شهر داشته باشیم، باز هم کم است و مخاطب آن وجود دارد.
نمود رشادت شهدای غواص در صحنه تئاتر
رامین رخ فروز، کارگردان نمایش «نامه‌ای از یک ماهی» که در مراسم افتتاحیه جشنواره «نور و نما» اجرا شد، می‌گوید: موضوع این نمایش به دفاع مقدس و مقاومت بر می‌گردد و داستان آن درباره کربلای ۴ و ۵ است و آنچه در باره رزمندگان غواص و رشادت‌های آن‌ها رخ داده است. داستان از زبان دو شخصیت یعنی «ماهی» که همه آن اتفاقات را دیده است و نیز «نامه» که از زبان یک رزمنده مشهدی برای مادرش نوشته می‌شود، رقم می‌خورد و ما در جریان اتفاقات قرار می‌گیریم.
وی می‌افزاید: به دلیل حساسیت‌هایی که بخش مقاومت داشت، از زمان نگارش متن تا اجرا یک ونیم ماه طول کشید و این کار را به آتوسا ریگی سپردیم که به گفته کسانی که نمایش را دیده‌اند، توانسته است متن تأثیرگذاری را خلق کند. موسیقی زنده و جلوه‌های میدانی را که به این کار اضافه کردیم، شور حماسی آن را بیشتر کرد.
رخ فروز بااشاره به اینکه نمایش «نامه‌ای از یک ماهی» به مدت چهار شب اجرا شد، بیان می‌کند: از اولین اجرا بازخورد بسیار خوبی از تماشاگران گرفتیم. سعی کردیم از نگاه کلیشه‌ای که درباره مقاومت وجود داشت، فاصله بگیریم. این اتفاق باعث شد بیشتر مخاطبان با آن ارتباط بگیرند. نوع نگاه ما به مسئله مقاومت نیز برای مخاطبان جالب و باورپذیر بود. مهم‌ترین مسئله‌ای که در تئاتر وجود دارد، هم ذات پنداری تماشاگر با آن است، که توانستیم این اتفاق را رقم بزنیم.
وی درباره عوامل کار توضیح می‌دهد: بازیگر نقش «ماهی» نیما زنده روحیان است و نقش «نامه» را مجتبی احمدی برعهده دارد. اعضای گروه موسیقی ما نیز پنج نفر از اهالی جنوب کشور هستند و اتمسفر این خطه از کشور را برای تماشاگران خلق کردند. این کارگردان درباره جشنواره «نور و نما» اظهار می‌کند: این جشنواره به معنای رقابت نیست، بلکه بیشتر نمایش‌ها سفارش داده شده است تا گروه‌ها با موضوعات اعلام شده کارهایشان را آماده کنند. ما برای نوشتن متن، ایده پردازی‌ها و تمرینات حدود سه ماه زمان داشتیم.
افزودن سیستم ویدئومپ برای نمایش‌ها و دیگر اجرا‌هایی که در عرصه میدان شهدا برگزار شد، همه اجرا‌ها را بسیار تأثیرگذارتر کرد. من این دغدغه را در معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد حس کردم که به دنبال آن هستند تا در فضای مذهبی مشهد، موقعیت‌هایی را فراهم کنند تا مردم بتوانند از آن لذت ببرند. اگر این موضوع ادامه دار باشد، از لحاظ فرهنگی در مشهد اتفاقات بسیار خوبی رخ خواهد داد.
توجه به آیین‌ها و سنت‌های ایرانی در نمایش
سیدجواد رحیم زاده که کارگردانی نمایش «نوروز» را برعهده دارد، درباره اثرش می‌گوید: نویسنده این کار آرش خیرآبادی، بازیگران حسین شیبانی و حمید جندقی، عروسک گردانان مهرزاد شکرانی و حسین شیر افکن، آهنگ ساز یحیی موسوی، عروسک ساز مجید بخششیان و طراح لباس محبوبه سلطانی است.
وی می‌افزاید: موضوع نمایش درباره نوروز، آمدن فصل بهار، مهمان نوازی و تکریم زائران و مجاوران در ایام نوروز است. نویسنده کار با توجه به آیین‌ها و فرهنگ‌های سنتی موجود در فرهنگ ایران ما و فصل بهار، سفره هفت سین و آمدن مهمان این نمایشنامه را نوشته است.
رحیم زاده اظهار می‌کند: با توجه به اینکه کار ما مقداری شادتر است، آن را در بوستان برکت اجرا کردیم. با توجه به اینکه یک نمایش آیینی و سنتی است و مردم با عمونوروز و عموفیروز آشنا هستند، آن را دوست دارند. این نمایش از جنس مردم و برای مردم است و یادآور روز‌های بهار و رفتن زمستان و سرما و شکوفه زدن درختان است.
بخشی از نمایش، مکان‌های دیدنی مشهد را از بوستان‌های متفاوت تا آرامگاه فردوسی به مسافران معرفی می‌کند. بخش کوتاهی از آن نیز به نقلی از شاهنامه پرداخته است و مردم آن را دوست دارند. این نمایش همراه با آموزش صله رحم و مهمان نوازی فضای شادی ایجاد کرد.
وی می‌افزاید: به دلیل هم زمان شدن با ماه مبارک رمضان و شب‌های احیا، اجرا‌های ما دیرتر شروع شد. اگر در سال‌های آینده از روز اول فروردین اجرا داشته باشیم، مخاطبان بیشتری می‌توانند از آن استفاده کنند. برگزاری این جشنواره در عرصه میدان شهدا اقدام خوبی است. زیرا به این کار مرکزیت داده است و گنجایش چندهزار تماشاچی را دارد. همچنین فضای مناسبی است تا بتوان از ویدئومپینگ استفاده کرد. تبلیغات خوبی هم برای این رویداد انجام شد.
این کارگردان معتقد است: ما باید از مردم نیز بپرسیم آیا موضوعاتی را که در نمایش‌های ایام نوروز اجرا می‌شود، دوست دارند یا نه. این رویداد حلقه وصل بین مردم و گفتمانی است که ما با آن‌ها داریم. هنر تئاتر همیشه بهترین وسیله ارتباط با تماشاچی است. این هنر مادر همه هنر‌ها بوده و همه هنر‌ها در آن موجود است. با توجه به تعداد زیاد زائرانی که به مشهد می‌آیند، جا دارد این اتفاق را نه تنها در نوروز، بلکه در مناسبت‌هایی مانند دهه فجر، دهه کرامت و در طول سال رقم بزنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
